Kuduz etkin bir profilaksisi olmasına karşın insanlarda ve birçok memeli hayvanda ölümcül seyreden ensefalomiyelite yol açan akut viral bir zoonotik hastalıktır. Hastalık bulaşı genellikle enfekte olan hayvanın ısırması ve tırmalamasıyla enfekte olan salyanın açık deri ve cilt mukozalarına teması sonrası gelişir. Tanı konmayan kuduz hastalığına sahip bireylerin organ nakli sırasında da bulaş gerçekleşir.
Ülkemizde kuduza yakalanma ihtimali olan hayvan türleri; köpek, kedi, sığır, koyun, keçi, at, eşek gibi evcil hayvanlar ile birlikte kurt, tilki, çakal, domuz, ayı, sansar, kokarca, gelincik gibi yabani hayvanlardır. Ülkemizde ve dünyada bugünkü verilerle fare, sıçan, sincap, hamster, kobay, gerbil, kümes hayvanları, tavşan ve yabani tavşan ısırıklarında insana kuduz geçişi gösterilmemiştir.
Kuduz hastalığı geç dönem bulgu veren ve tanı konduktan sonra tedavisi zor olan ve ölümcül seyreden bir hastalıktır. Bu sebeple riskli bulaş sonrası hastalığa yakalanmamak için aşı, immün globulin uygulama gibi bir takım profilaktik tedaviler uygulanır.
Hastalık profilaksisinde temas öncesi ve temas sonrası olmak üzere iki yöntem uygulanır.
Temas öncesi profilaksi, kuduz riskli işlerde çalışan veya kuduz riskli temas ihtimali olan (veteriner hekimler, kuduz aşısı üretiminde çalışanlar, hayvan bakıcıları, yaban hayatı ile ilgili işte çalışanlar veya hobileri olanlar, kuduz riskli yerlere seyahat edecek olanlar gibi) kişilere 0. Ve 7. gün olmak üzere 2 doz kuduz aşısı şeklinde yapılır.
Pekiyi, Kuduz Riskli Temas Sonrası Ne Yapılmalıdır?
Öncelikle riskli temas olan bölge bol su ve sabunla iyice yıkanmalıdır ve daha sonra antiseptikle temizlenmelidir ve sonra hızlıca bir sağlık kuruluşuna aşılama başlanması için başvurulmalıdır.
Hastanın durumuna ve daha önce aşılanmış olup olmamasına göre aşı şemasına uygun bir şekilde aşılama başlanır. Isıran hayvan gözlem altına alınabiliyorsa 10 günlük takip süresinin ardından aşılamaya doktor da uygun görülürse devam edilmez.
Kuduz, genellikle tükürük yoluyla insanlara ve hayvanlara bulaşır. Isırıklar , tırmalamalar veya mukoza ile doğrudan temas (örneğin gözler, ağız veya açık yaralar) yoluyla bulaşır. Klinik belirtiler ortaya çıktıktan sonra, kuduz neredeyse %100 ölümcüldür (1).
Gerekirse kuduz immün globulini ve antibiyoterapi, tetanoz profilaksisi tedaviye eklenir.
Kuduz hastalığı tanı konduktan sonra tedavisi zor ve ölümcül bir hastalık olup riskli temas sonrası yapılacak tedavilerle önlenebilen bir hastalıktır. Bu nedenle riskli temas sonrası tedavi konusunda bilgi almak ve tedavi olmak için gecikmeden mutlaka doktorunuza danışın. diğer açıdan online iletişimin avantajlarını kullanmak için online sağlık uygulamalarını da ilk anda tercih edebilirsiniz.
#ElraOnline #AnındaDoktorDesteği
Dr. Hasan Ali BAŞ
Kaynak:
